Zespół Szkolno-Przedszkolny
w Świnnej Porębie

Do 1908 r. w Świnnej Porębie funkcjonowała szkoła zimowa. Nauka odbywała się tylko w okresie zimowym tj. od listopada do marca. Uczono tylko czytania i pisania. Nauczycielami byli kolejno: Stanisław Czechowicz, Marcin Matonóg i Józef Stanaszek.

1908 r. – rozpoczyna się historia szkoły w Świnnej Porębie. C.K. Rada Szkolna Krajowa na wniosek Rady Szkolnej Okręgowej w Wadowicach wydaje w dniu 24 lutego 1908 r. orzeczenie o następującej treści: „Zbadawszy wszystkie okoliczności tyczące się organizacji szkoły w Świnnej Porębie i wysłuchawszy wniosków c. k. Rady Szkolnej Okręgowej, orzeka

c. k.. Rada Szkolna Krajowa co następuje:

I/ W Świnnej Porębie organizuje się jednoklasową szkołę ludową pospolitą na podstawie art. 2 ustawy z dnia 23 maja 1895 r. /Dz. Ustaw Krajowych nr 57/, ponieważ oddalenie domów mieszkalnych tej gminy od okolicznych szkół 4-8 km dzieci w wieku szkolnym jest 58, które dotychczas wcale nie korzystają z nauki szkolnej. Do zakresu tej szkoły należą gmina Świnna Poręba i obszar dworski w Świnnej Porębie.

II/ Obowiązkiem jest tej gminy i obszaru dworskiego pokryć wszystkie wydatki na rzeczowe potrzeby tej szkoły, a mianowicie:

1. Na wystawienie i wewnętrzne urządzenie budynku szkolnego, na wystawienie  mieszkania dla nauczyciela tej szkoły, wreszcie na zakup lub dostarczenie gruntu pod budynki, boisko gimnastyczne, ogród szkolny i pole.

2. Ewentualnie na najem budynku szkolnego, mieszkania dla nauczyciela i potrzebnych gruntów.

3. Na utrzymanie budynku szkolnego, wewnętrzne utrzymanie urządzenia, opał, oświetlenie i obsługę sal szkolnych, wszystko w granicach określonych w art. 7 p. 9 ustawy z dnia 24 kwietnia 1894 r. nr 49 Dz. u. i r. kr.

W wydatkach powyższych mają brać udział gmina i obszar dworski w myśl art. 6 wymienionej ustawy odpowiednio do opłacanych corocznie podatków bezpośrednich z dodatkami państwowymi”. Pierwszym nauczycielem nowej szkoły został Rudolf Paździora. Gmina kontraktem najmu wynajęła klasę u Wojciecha Koźbiała za sumę 80 koron  i mieszkanie u Jędrzeja Zabiegłego za sumę 60 koron z opałem i obsługą.  Wynajmowana izba była ciasna, ławki stare, jeszcze ze szkoły zimowej.  Wieś sprawiła tablicę, stół i stołek, a Rada Szkolna Okręgowa w Wadowicach przysłała inne przybory szkolne: mapę i liczydło.

1909/1910 r. – Rada Gminna kupuje od dra Henryka Krobickiego właściciela dworu w Świnnej Porębie 1 morgę ziemi pod budynek szkolny za 1200 koron.

1912 r. – Rada Szkolna Krajowa udziela subwencji na budowę szkoły w kwocie 16000 koron, a gmina rozpoczyna przygotowania do budowy.

1914 r. – Rozpoczęcie budowy szkoły.

1914/15 r. – Z powodu wybuchu wojny i zamknięcia linii komunikacyjnych rok szkolny rozpoczyna się 15 września. Nauczyciel Stefan Halardziński zostaje powołany do wojska. Naukę prowadzą dwie nauczycielki: Maria Halardzińska oraz Maria Pietraszkówna. Z powodu mobilizacji mężczyzn na wojnę, starsze dzieci wykorzystywane są do prac

polowych, szczególnie wiosną i jesienią, na czym cierpi organizacja pracy w szkole i wyniki nauczania.

1915/16 r. – W maju zostaje przeprowadzona zbiórka pieniędzy na Czerwony Krzyż.

1917/18 r. – Nauka odbywa się w domach gospodarzy: Melchiora Kysia i Władysława Zabiegłego. Przez cały rok nauka jest pod znakiem wojny. 10 kwietnia 1918r. wraca z wojska reklamowany przez Radę Szkolną w Wadowicach Stefan Halardziński.

1918/19 r. – Nauka jest prowadzona tylko w jednej „sali” u Melchiora Kysia, gdyż Rada Szkolna Miejscowa nie jest w stanie opłacić wysokiego czynszu za drugie pomieszczenie. Nauczycielom i dzieciom dokucza ciasnota i zimno.

1919/20 r. – Państwo Halardzińscy na własną prośbę zostają przeniesieni do Dalewa w województwie poznańskim. W ich miejsce Rada Szkolna Okręgowa mianuje tymczasowo emerytowaną nauczycielkę Marię Łączyńską z Barwałdu Dolnego, która obowiązki swe obejmuje w kwietniu 1920 r. Za staraniem inspektora szkolnego rząd udziela subwencji na dokończenie budynku szkolnego.

1 I 1921 r. – Kończy się tułaczka po gospodarskich izbach. Nauka szkolna rozpoczyna się w nowym budynku szkolnym. Nowy budynek  o powierzchni 118 m kw. ma 2 sale lekcyjne oraz  mieszkanie dla nauczyciela.

1922/23 r. – Na mocy konkursu Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego mianuje na stanowisko nauczyciela kierującego Stanisława Synowca, zaś jako nauczycielkę podwładną mianuje jego żonę Felicję. Na zarządzenie Rady Szkolnej Powiatowej w Wadowicach przyłącza się do szkoły w Świnnej Porębie dzieci z Hobotu, które do tej pory podlegały pod szkołę w Ponikwi. W roku 1923 orzeczeniem KOSK szkoła w Świnnej Porębie zostaje przemianowana na szkołę dwuklasową, o pięciu oddziałach i siedmioletnim cyklu kształcenia, a z dniem 1 stycznia 1925 roku na szkołę trzyklasową, mieszaną.

1925/26 r. – Z inicjatywy i pod nadzorem powstałej w Mucharzu Kasy Stefczyka, powstaje w szkole szkolna kasa oszczędności.

1926/27 r. –  Szkoła jest organizatorem rejonowej konferencji nauczycielskiej, na której F. Synowcowa demonstruje lekcję pokazową w klasie pierwszej. Na tę lekcję przybywa 23 nauczycieli z całego regionu i inspektor szkolny. W maju odbywa się pierwsza w dziejach szkoły wycieczka do Krakowa.

1927/28 r. – Szkoła powoli, ale systematycznie, oprócz swej roli edukacyjnej staje się centrum kulturalnym wsi.  Po raz pierwszy w kilkusetletniej historii Świnnej Poręby, przy pełnej sali, w izbie szkolnej odbywa się wystawienie sztuki pt. „Zrękowiny Druzgały”, a niedługo potem „Chłopi arystokraci” wyreżyserowane przez F. Synowiec. Objazdowa trupa aktorska z Żywca prezentuje pokaz gimnastyczno akrobatyczny.

1928/29 r. – Szkoła jest organizatorem uroczystości patriotycznych. 11 listopada 1928 r. obchodzono 10 rocznicę odzyskania  niepodległości. Z tej okazji dzieci uczestniczą we mszy świętej, składają wieńce nieznanemu żołnierzowi. W szkole zaś przy pełnej sali odbywa się wieczorek z przemówieniem, śpiewami i deklamacjami. Dla upamiętnienia tego wydarzenia w sadzie szkolnym posadzono 19 drzewek owocowych.

1929/30 r. – W szkole przeprowadzono remonty kanalizacji i malowanie. W kwietniu 1930 r. odbywa się w szkole konferencja rejonowa. Nauczyciel Stanisław Synowiec prowadzi lekcję pokazową z języka polskiego. Wśród uczniów rozpropagowano czasopismo „Płomyk”.

1930/31 r. – Najważniejszymi wydarzeniami w tym roku szkolnym są  dwa przedstawienia: „Żyd w beczce” i „Powrót taty”. W  tym roku ogrodzono budynek szkoły.

1931/32 r. – We wsi przeprowadzono powszechny spis ludności, który wykazał, że wieś liczy 509 mieszkańców, w tym 2 wyznania mojżeszowego.

1932/33 r. – Z inicjatywy nauczycielstwa powstaje we wsi „Koło Młodzieży Męskiej i Żeńskiej”. Z braku świetlicy młodzież zbiera się  w szkole. Koło wystawia sztukę pt.: „Lustracja pana wójta” i „Po kolędzie”. Amatorzy ze swych ról wywiązują się znakomicie, a dochód zasila kasę koła.

1933/34 r. – Zgodnie z rozporządzeniem MWiOP szkoła zostaje zaliczona do szkół I stopnia. Szkoła taka miała 4 oddziały, które uczyły się osobno. Oddział I i II uczy się osobno, oddział III jest dwuletni, a oddział IV trzyletni. Oddział V został zlikwidowany.

1934/35 r. – najważniejszym wydarzeniem jest przyjazd kina objazdowego. Wyświetlono obraz „Pan Tadeusz” w dzień pogrzebu Marszałka  Piłsudskiego młodzież i nauczycielstwo udaje  się do szkoły w Kozińcu, by wysłuchać transmisji radiowej z uroczystości pogrzebowych. W kościele w Mucharzu odbywa się nabożeństwo za duszę śp. Marszałka Piłsudskiego, na którym są wszystkie szkoły z parafii. Przez 6 tygodni obowiązuje żałoba.

1935/36 r. – We wsi powstaje kółko rolnicze. Zebrania odbywają się w szkole. Pogadanki dla członków koła prowadzi Gajdziak – dzierżawca obszaru dworskiego w Świnnej Porębie.

1936/37 r. – Stosownie do nowych programów dzieci zakupują nowe podręczniki. Do klasy I wprowadza się nowy elementarz. W szkole powstaje Koło Ligi Obrony Przeciwpowietrznej (LOPP), na rzecz którego dzieci szkolne składają  po 1 groszu miesięcznie.

1937/38r. – Nauka odbywa się wg kursu B. Dzieci muszą zakupić nowe podręczniki. Szkoła wprowadza dla najbiedniejszych dzieci dożywianie, na  które składa się kromka chleba i kubek białej lub czarnej kawy  w zależności od posiadanych środków pochodzących od    Powiatowego Komitetu Pomocy w Wadowicach. Dzieci zebrały 8 zł  na karabin maszynowy dla 12 pułku piechoty w Wadowicach.    

POD OKUPACJĄ NIEMIECKĄ

3 września 1939 r. – Niemcy zajmują wieś.

1 X 1939 r. – Rozpoczyna się nowy rok szkolny.

15 XI 1939 r. – Budynek szkolny zajmują oddziały Grenzschutzu” (straży granicznej).

1939/1941 r. – Nauka odbywa się w prywatnym domu państwa Gałuszków. Z powodu ciasnoty uczono co drugi dzień oddział I i III,  a w drugim dniu oddział II i IV. Jedna siła nauczycielska –  Felicja Synowcowa, zostaje przez Niemców zwolniona z pracy.

12 IX 1941 r.-  Po wybudowaniu baraku dla potrzeb kwaterowania Grenzschuzu szkoła wraca do swojego budynku, ale nauka odbywa się tylko w jednej izbie. Klasa zachodnia zostaje przez  wojsko tak zdemolowana, że nie nadaje  się do użytku. Plany i programy nauczania zostały zmienione i przystosowane dla potrzeb Rzeszy. Nauka odbywa się w języku polskim. Nauczanie religii zostaje usunięte ze szkoły. Liczba dzieci w szkole w okresie okupacji waha się w granicach 110- 115 osób. Rok szkolny kończy się koło połowy lipca, a nowy rok zaczyna się około połowy sierpnia. Frekwencja waha się w granicach około 70%. Szkołę wizytuje Schulrewizor Jakub Izak. Na zarządzenie władz szkolnych dzieci zobowiązane są do zbiórki ziół, złomu, szmat i makulatury.

 19 I 1945 r. – Wskutek zbliżającego się frontu nauka w szkole zostaje przerwana.

25 I 1945 r. – Wieś zostaje wyzwolona spod jarzma okupacyjnego przez wojska radzieckie.

10 II 1945 r. – Zostaje wznowiona nauka. Do szkoły uczęszcza 108 dzieci. Budynek szkolny ocalał, ale wymaga szklenia okien i bieżącego remontu.

PO WOJNIE

Marzec 1945 r. – Szkoła otrzymuje z parcelacji ziemi dworskiej  ½  ha ziemi ornej.

1946/1947 r. – Szkoła staje się szkołą zbiorczą w stosunku do Kozińca. Nauczanie odbywa się w klasach łączonych. Niektórzy absolwenci podejmują dalszą naukę w szkołach wadowickich, w Białej i Oświęcimiu, czego przedtem nigdy nie było. Do Wadowic chodzą na nogach lub dojeżdżają rowerami, a po wybudowaniu nowego przystanku kolejowego dojeżdżają pociągiem. Szkoła w ramach zajęć pozalekcyjnych organizuje przedstawienia, które cieszą się dużym powodzeniem, a uzyskane pieniądze przeznacza na zakup książek.

1949/50 r. – W szkole przeprowadzane są remonty, powstaje Szkolne Koło PCK, za przedterminowe wpłacanie podatków wieś otrzymuje w nagrodę 1 odbiornik radiowy – lampowy, który przydzielono szkole i 13 odbiorników detektorowych na słuchawki. Po raz pierwszy w historii tej szkoły wprowadza się nauczanie języka obcego. Najpierw jest to język niemiecki, a wkrótce potem władze oświatowe wprowadzają jako obowiązkowy język rosyjski. Coraz więcej absolwentów szkoły podejmuje naukę w szkołach ponadpodstawowych.

1951/1952 r. – Szkoła otrzymuje dodatkowe pomieszczenia w „Resztówce’’ podworskiej, gdzie urządzono i wyposażono dodatkową izbę lekcyjną. Powiększenie podwórka szkolnego poprawia warunki do ćwiczeń fizycznych i sportu szkolnego.

1952/1953 r. – W powiatowych Igrzyskach Harcerskich w Zembrzycach szkoła w klasyfikacji generalnej zajmuje 7 miejsce. Jest to pierwszy w historii tej szkoły wyczyn w dziedzinie sportu szkolnego. W sierpniu 1953 r. kierownik szkoły Stanisław Synowiec i jego żona Felicja po 31 latach pracy i trudu w szkole opuszczają Świnną Porębę. Stanisław Synowiec zostaje przeniesiony w stan spoczynku, a jego żona Felicja ze względów organizacyjnych zostaje przeniesiona do Szkoły Podstawowej w Brzezince koło Andrychowa. Oboje zostawiają w Świnnej Porębie prawie całe swoje zawodowe i dorosłe życie. W świadomości licznej rzeszy mieszkańców tej małej wioski, gdzieś na dnie duszy, pozostaje cząstka ich wiedzy, osobowości i talentu.

1953/1954 r. –  rozpoczyna pracę nowy kierownik szkoły Józef Gębala oraz jego żona Józefa Gębala. Do najważniejszych wydarzeń w tym roku szkolnym należy: aktywizacja Komitetu Rodzicielskiego, który przy czynnej pomocy kierownika szkoły potrafi w ciągu kilku miesięcy, swym własnym nakładem przeprowadzić linie wysokiego napięcia od Hobotu do szkoły ( 1100 m .b.) i wykonać instalację elektryczną w budynku szkolnym. Dzięki tej inicjatywie cała wieś zostaje zelektryfikowana.

1955/56 r. – z powodu reorganizacji szkoły w Kozińcu zmniejsza się liczba uczniów w szkole. Dzięki pomocy Kom. Rodz. i kierownika szkoły zelektryfikowano wiejską świetlicę, przeprowadzono malowanie szkoły, zlikwidowano walące się drewniane ogrodzenie szkoły, zaczęto ogradzać szkołę siatką z wiórek zakupionych w druciarni w Wadowicach za sumę 700zł, które uczniowie skręcali w siatkę. Zorganizowano trzy zabawy taneczne i dwa przedstawienia teatralne. W szkole działała drużyna harcerska – jedna z najlepiej działających w powiecie (prowadziła hodowlę rasowych królików, urządza wycieczki z biwakami, prowadzi działkę szkolną itp.).

1958 r. – zostaje powołany Społeczny Komitet Budowy Szkoły. Mieszkańcy wsi zobowiązali się do przepracowania  na rzecz szkoły 12 dniówek i złożenia składki w wysokości 1200 złotych od jednej rodziny.

1959 r. – przystąpiono do produkcji cegieł i zwózki żwiru na rozbudowę szkoły.

19.10.1961 r. – rozpoczęto społeczną rozbudowę szkoły. Przez okres budowy nauka trwa w dwóch pomieszczeniach na „Resztówce”. Uczy 5 nauczycieli. Fenomenem jest, że w tak trudnych warunkach pracy, szkoła osiąga bardzo dobre wyniki nauczania oraz wychowania, co stwierdza wizytacja (3 krotna) w tym czasie, przez wydział oświaty.

24.11.1962 r. – uroczyste przekazanie do użytku rozbudowanej części dydaktycznej szkoły.

Po wprowadzeniu szkoły do nowego pomieszczenia  rozpoczęto budowę części mieszkalnej.

5.03.1964 r.-  odbyła się wizytacja ministerialna, w wyniku której KOS w Krakowie wytypował szkołę na wiodącą – wzorową dla powiatu wadowickiego.

1965/66 r. – Od  maja zawarto umowę z MZBM w Oświęcimiu w sprawie użytkowania budynku szkolnego na kolonię.

1967/68 r. – To pierwszy rok, gdy szkoła realizowała program kl. 8. W marcu 1968 r. MZBM wybudował jadalnię z zapleczem, którą wykorzystywano na salę gimnastyczną.

1968/69 r. – MZBM zrobił podwórze i chodniki. Zdobyto pierwsze miejsce w powiecie w konkursie „Szkoła społeczne zaangażowanie i bezpieczne miejsce pracy”.

21 X 1971 r. – Uroczyste nadanie imienia szkole – „Bohaterów Westerplatte”.

1972/73 r. – Zamontowano centralne ogrzewanie.

1973/74 r. – Wprowadzono nowe oceny ze sprawowania: wzorowy, wyróżniający, dobry, odpowiedni i nieodpowiedni. Wprowadzono ceremoniał szkolny – poniedziałkowe apele. I miejsce na szczeblu gminnym w rozgrywkach sportowych.

1974/75 r. – Wprowadzono ceremoniał pasowania uczniów klasy I oraz ustanowiono Dzień  Bohaterów szkoły. Uczniowie na szczeblu gminnym zajęli I miejsce z biologii, fizyki, j. rosyjskiego a w olimpiadzie powiatowej III  miejsce z biologii.

1976/77 r. – Reorganizacja szkoły. Obniżono poziom organizacji szkoły w Kozińcu z 8 kl. do 4 kl. a kl. V-VIII przyłączono do szkoły zbiorczej.

1977/78 r. – KOiW prowadzące wizytację oceniło organizację pracy szkoły i nauczanie na bdb.

15.03.1979 r. – Dyrektor szkoły zawarł umowę z dyrektorem Rejonowego Przedszkola Melioracyjnego w Wadowicach. W/w przedsiębiorstwo objęło opiekę nad tutejszą szkołą i filią.

1980/81 r. – Pomimo głębokiego kryzysu gospodarczego i politycznego nauka przebiegała zgodnie z planem. Do NSZZ „Solidarność” wstąpiło 80% nauczycieli gminy Mucharz.

1981/82 r. – Zakupiono stoliki, krzesła i inne pomoce za kwotę 180 tyś zł. Dnia 13.12.1981 r. ogłoszono stan wojenny. Dnia 28.01.1982 r. Sejm uchwalił ustawę dotyczącą nowej Kraty Nauczyciela.

1982/83 r. –   Otwarto stołówkę, w lutym 1982 w olimpiadzie przedmiotowej z j. polskiego, matematyki, geografii, historii uczniowie zajęli I miejsce a z chemii II miejsce.

1982/83 r. – Doprowadzenie do  szkoły wody z nowego zbiornika.

1984/85 r. – W tym roku szkolnym zakończył pracę w tutejszej szkole dyr. mgr Józef Gębala i jego żona Józefa Gębala. W pamięci uczniów i mieszkańców wsi Dyrektor szkoły pozostał jako niestrudzony gospodarz swojej placówki, wielki społecznik, wspaniały nauczyciel. Człowiek, który swoją pracę wykonywał z wielkim oddaniem. Zapał do pracy pedagogicznej zaszczepił wielu swoim uczniom, którzy tak jak on podążyli drogą nauczycielską.

1985 – 1990 r. – Dyrektorem Szkoły zostaje mgr Danuta Kabat. W swej kadencji rozbudowała szkołę o dwa dodatkowe pomieszczenia. Zorganizowała Izbę Pamięci Szkoły. Systematycznie z roku na roku podnosił się poziom nauczania oraz kwalifikacje nauczycieli. W kwietniu 1989 r. przeszła na emeryturę.

1990 – 2002 r. – Szkołą zarządza mgr Maria Kwarciak, wybrana przez grono pedagogiczne i zatwierdzona w konkursie na dyr. szkoły. Jest to okres licznych remontów szkoły oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych nauczycieli.

2002 – 2005 r. – Dyrektorem szkoły jest mgr Beata Polak. Najważniejszymi przedsięwzięciami są: budowa nowego boiska sportowego, adaptacja pomieszczenia mieszkalnego w szkole na salę oddziału przedszkolnego, utworzenie sali komputerowej, przebudowa szatni, malowanie pomieszczeń dydaktycznych i gospodarczych w szkole, zakup nowych mebli dla klas I-III, wymiana stolików dla klas starszych. Większość tych przedsięwzięć była realizowana dzięki aktywizacji pracy Rady Rodziców.

Od 1 września 2005r. – Przeprowadzamy się do nowego – pięknego i nowoczesnego – budynku szkoły. W nowej szkole uczą się razem uczniowie ze Świnnej Poręby i Kozińca, a także z pobliskiego Chobotu. Dyrektorem jest mgr Beata Polak.